TRST PRESTONICA ESPRESO KAFE

Trst, prestonica kafe je predivani italijanski gradić na obali jadranskog moru, koji duguje za svoj vekovni kulturni i komercijalni procvatom, pre svega gostoljubivosti i kosmopolitizmu. Ovaj grad je, naime, decenijama bio tačka susreta i trgovine za čitav Balkan i centralnu Evropu. 

Neki proizvodi koji se se kupovali u ovom gradu su neizbrisivo utisnuti u kolektivnu svest njenih posetilaca. Jedan od tih proizvoda je i kafa, koju su nebrojeni turisti i trgovci godinama kupovali u ovoj luci i njenim skladištima, još od 1719. godine. Naime, te godine je tršćanska luka postala „Porto franco“, odnosno slobodna carinska zona i sa ovim važnim komercijalnim olakšicama industrija kafe počinje značajno da se razvija u ovom gradu. Pored toga, Trst je bio atraktivno pristanište za mnoge trgovce iz celog sveta  zbog odličnog geografskog-strateškog položaja u odnosu na severnu i istočnu Evropu. 

Rastući saobraćaj brodova koji su počeli da dovoze sirovu kafu u grad pretvorio ga je tokom 19. veka u središte industrije kafe u Evropi. Toliko je bila u porasla trgovina kafe da je u Trstu 1904. godine osnivana Berza kafe, a Trst i danas  nosi naziv “mediteranska luka kafe“. 

Na temeljima svega gore navedenog, u gradu se osniva veliki broja kompanija koje se bave kafom i koje su poznate širom sveta kao primeri preduzetništva i strasti u poslovanju. Sve one zajedno su učvrstili Trst kao referentnu tačku za proizvodnju i trgovinu kafom u Italiji i svetu. 

To je jedini grad u Evropi gde je prisutan ceo lanac proizvodnje kafe (osim gajenja biljke) od sirovog zrna do šoljice, od uvoza do selekcije, od prerade sirovina do logistike, od prženja do dekofeinizacije.

Vremenom se osnivaju i visoko specijalizovane škole za obuku i edukaciju koje privlače posetioce iz celog sveta, takođe se i organizuju brojni događaji sa učesnicima iz međunarodnog sektora kafe. Jedan od takvih događaja je “Trieste Coffee Ekperts” koji okuplja vodeće stručnjake i eksponente iz sveta kafe. 

Međutim, odnos Trsta sa kafom prevazilazi industriju i trgovinu. Pravo je zadovoljstvo uživati u šoljici espresa u jednom od istorijskih gradskih kafića, da spomenemo ovde samo imena nekih od njih: “Antico Caffe San Marco”, “Caffe degli Specchi”, “Caffe Tommaseo”, “Caffe Stella Polare”, “Pirona”. To su sjajna mesta za upoznavanje i proslavu jedinstvenog rituala i kulture ispijanja kafe. Za tim istim stolovima su se početkom dvadesetog veka sastajali i provodili čitave dane poznati pisci poput Džejmsa Džojsa, Umberta Sabe i Itala Sveva. U novije vreme, istu kulturnu naviku da kafiće doživljavaju kao svoj lični prostor, gde se piše i upoznaje sa ljudima, preuzele su nove generacije velikih tršćanskih autora kao što su Boris Pahor, Klaudio Magris i Paolo Rumiz, koji su stvorili neka od njihova dela upravo, ispijajući kafu.  

Tršćanski istorijski kafići kombinuju tradiciju i modernost, formalni “dress code” sa neformalnim ponašanjem. Po karakteru su veoma otvoreni, jer su mesta koja posećuju sve generacije u isto vreme. Čak i studenti i vrlo mladi su njihovi redovni gosti, oni se ne plaše svečane atmosfere kitnjastog nameštaja, već se osećaju delom tog istorijskog konteksta čiji koreni dosežu tri veka unazad.

Konzumacija kafe za Italijane je tradicija. Za Tršćane je to deo DNK-a. Toliko da čak ima i svoju nomenklaturu. Naime, espresso na šanku se zove “nero”, ali ima i “capo”, “deca in b”, “gocciato”… Za svaki mikro detalj koji se promeni u pripremi ili načinu serviranja (a ima toliko načina ) u Trstu postoji jedan specifičan naziv, koje postoji samo ovde, a ne u ostatku Italije. Raznovrsni svet lokalne kafe odražava ne samo naklonost grada prema ovom napitku, već i različitost njegovih građana, multikulturalnost tipičnu za pogranično područje i običaje koji ga čine jedinstvenim